Reba uko Coronavirus ihagaze ku isi

Ku ifoto Indonesia ikomeje kuzahara, bashyizeho irushanwa ryo kuvuma iyi virus

Wales: Utubari twemerewe gufungura ariko bakanywera hanze

Mu gihugu cya Wales, kuva uyu munsi kuwa mbere, utubari, inzu z’uburiro na za cafes byemerewe gukora ariko biha abakiriya ibyo bakeneye bari hanze.

Biteganyijwe ko 25% by’abasanzwe bajya gushaka izo serivisi bari busubire kuzishaka, gusa kandi biteganyijwe ko kimwe cya kabiri cy’abakora izi business ari bo bari bufungure.

Kuwa gatanu, leta yaho yavuze ko niba imibare y’abandura ikomeje kumanuka, izi serivisi n’izindi zo kwakira abantu, zizongera gukorera no mu nzu kuva tariki 03 z’ukwezi gutaha kwa munani.

Presentational grey line

Madagascar: Umudepite n’umusenateri bapfuye

Umudepite n’umusenateri ba Madagascar bapfuye nyuma yo kurwara Covid-19 nk’uko perezida w’iki gihugu yabivuze.

Perezida Andry Rajoelina ejo ku cyumweru yatangaje ko aba bashingamategeko bishwe n’iki cyorezo mu gihe abandi 25 bo mu mitwe yombi y’inteko bayanduye.

Madagascar

Mu cyumweru gishize, Madagascar yasubijeho amategeko ya ‘guma mu rugo’ mu gice kinini cy’igihugu kirimo n’umurwa mukuru Antananarivo nyuma yo kwiyongera k’abanduye.

Iki gihugu kimaze gutangaza abantu 4,900 banduye iyi virus na 35 yishe nk’uko bivugwa na kaminuza ya Johns Hopkins.

Mu kwezi kwa gatanu, Bwana Rajoelina yagarutsweho cyane ubwo yatangazaga ko iki gihugu cyabonye umuti wa Covid-19.

Presentational grey line

Indonesia: irushanwa ryo kuvuma coronavirus

Abantu bari guhangana n’iki cyorezo mu buryo butandukanye, ariko muri Indonesia hatangijwe uburyo budasanzwe.

Ishyirahamwe Jawasastra Culture Movement ryo mu mujyi wa Yogyakarta ku kirwa cya Java, ryatangije irushanwa ryo ku rwego rw’isi ryo kuvuma Covid-19 nk’uburyo bwo kwimara agahinda.

Iri shyirahamwe ryanditse ku rubuga rwaryo riti: “Dufite ibituri ku mitima. Twugarijwe n’uburwayi, tukagumisha akababaro mu mitima, ariko bishobotse twaruka imivumo igihumbi ku Mana”.

Uzarusha abandi kuvuma iki cyorezo azitwa azahembwa icyayi, ibitabo bitatu, icyemezo ko yarushije abandi, umupira wo kwambara, bimwe mu byangombwa nkenerwa bya buri munsi, hamwe n’ikibiriti.

Imwe muri video imaze gutangwa n’abahatana, yerekana umugabo ari kuvuga agira ati: “Yewe coronavirus, uri imbwa! Wishe imibereho y’inshuti zanjye, ubu zabuze akazi”.

Niba wiyizeye mu kuvuma ukandagaza iki cyorezo, ntucikanwe!

Presentational grey line

Indonesia ariko ikomeje kuzahara

Mu gihe bari mu irushanwa ryo kuvuma iyi virus, imibare y’abari kuyandura imaze kurenga 75,000 ndetse izamuka.

Jakarta – umurwa mukuru aho yiganje – ku cyumweru yagize abanduye benshi cyane ku munsi umwe, abagera kuri 404.

Abanduye bariyongereye cyane nyuma y’uko iki gihugu cyoroheje ingamba zo kutegerana, ndetse kiri kugenda gifungura ibikorwa by’ubukungu.

Ibice by’ubukerarugendo by’iki gihugu, cyane cyane ku mucanga w’inyanja, byamaze gufungurwa nubwo bwose hari amabwiriza y’uko abantu bategerana.

Presentational grey line

Lockdown i Bethlehem kwa Yezu/Yesu

Imijyi imwe yo muri west bank iri muri 'guma mu rugo'

 

Leta ya Palestina yatangaje umukwabu mu gace ka West Bank hagamijwe kurwanya ikwirakwira ry’iki cyorezo.

Imijyi izwi nka Ramallah, Hebron na Bethlehem yo iraguma mu mabwiriza ya ‘Guma mu rugo’ (lockdown) kugeza kuwa kane – ndetse ingendo hagati y’uturere zirabujijwe mu byumweru bibiri.

Agace ka West bank gatuyemo Abanyepalestina barenga miliyoni ebyiri.

Ikinyamakuru Times of Israel kivuga ko muri West Bank mu masaha 24 ashize habonetse abanduye 378. Mu gihe muri aka gace habarurwa abanduye Covid-19 bose hamwe 5,575.

Presentational grey line

Hafi abana miliyoni 10 bashobora kutazongera kwiga

Abana

Abana bagera kuri miliyoni 9.7 ku isi bashobora kutazasubira ku ishuri kubera icyorezo cya coronavirus nk’uko umuryango Save the Children ubivuga.

Uyu muryango ufasha uvuga ko ingaruka ku bukungu z’iki cyorezo zishobora gutuma abana benshi binjira mu mirimo bakiri bato.

“Abakobwa nibo bashobora kwibasirwa kurusha abahungu” nk’uko uyu muryango ubivuga, benshi muri bo bazugarizwa no gushyingirwa imburagihe.

Ibice byugarijwe no kuba abana bata amashuri kurusha ibindi harimo ibihugu byo muri Afurika yo hagati n’iburengerazuba, Yemen na Afghanistan.

Save the Children ivuga ko “iki ari igihe kidasanzwe mu burezi”, igasaba za leta kubihagurukira.

Presentational grey line

Imibare myinshi y’abanduye ku munsi umwe ku isi

Abantu bashya banduye Covid-19 bagera ku 230,370 babonetse mu masaha 24 ashize nk’uko byatangajwe n’ishami rishinzwe ubuzima ku isi OMS/WHO ejo ku cyumweru.

Benshi muri aba bashya ni abo ku mugabane wa Amerika (iy’epfo n’iya ruguru) , iyi ni ishusho y’aho aba bantu babonetse:

  • Americas – 142,992
  • Aziya y’iburasirazuba bw’amajyepfo – 33,173
  • Uburayi – 18,804
  • Afurika – 17,884
  • Mediterane y’iburasirazuba – 15,361
  • Ibice by’iburasirazuba mu nyanja ya Pasifika – 2,156

Abagera ku 5,285 nabo barapfuye muri ayo masaha – nabwo benshi muri bo ni abo muri Amerika zombi.

Presentational grey line

Abapfuye muri Mexico barenze abo mu Butaliyani

Mexico

Ubu, abantu barenga 35,000 bamaze kwicwa na Covid-19 mu gihugu cya Mexico. Imibare ubu iruta iyo mu Butaliyani, kimwe mu bihugu bya mbere byazahajwe n’iyi virus.

Gusa ejo ku cyumweru, Perezida Manuel Lopez Obrador yavuze ko iki cyorezo “kiri gucogora” mu gihugu, ashinja “itangazamakuru rigendera ku bya kera” guca igikuba.

Ejo ku cyumweru gusa, leta ya Mexico yatangaje abantu 276 bapfuye na 4,482 banduye, bituma abanduye bose hamwe basatira 300,000.

USA niyo ifite imibare minini y’abishwe na Covid-19. Ikurikirwa na Brazil n’Ubwongereza, ubu harataho Mexico.

@igicumbinews.co.rw